Elfy leśne
Elfy leśne skradają się, skryte w zielonym cieniu, tajemnicze, podobnie jak stare bory, w których można je spotkać. Tym razem przyjrzymy się specyfice motywu postaci stojących po stronie natury, daleko poza granicą dobra i zła. Zbadamy, co może pociągać w wizji istot nadprzeciętnie inteligentnych i zarazem dzikich.
Pochodzenie elfów
Żeby poznać Elfy leśne, trzeba wrócić do źródeł, do serca, w którym formują się mity. Najdawniejsze przekazy o elfach („Álfar”) wiążemy z mitologią staronordycką. Ludzie Północy wyróżniali elfy światła i ciemności. Przypominały smukłych ludzi i były pomniejszymi bożkami obfitości i natury1. Tu niewątpliwie dostrzec można pierwszy zarys związków elfów z lasami. Wzbogacił się on znacznie wraz z rozwojem nordyckich mitów. Zmieszanie elementów pogańskich z chrześcijańskimi zaowocowało rozróżnieniem między „nisser” – psotnymi chochlikami żyjącymi bliżej ludzi oraz „älvor” – pięknymi dziewczynami żyjącymi w lasach, którym przewodził elfi król.
W słowiańskich oraz greckich mitach, znajdujemy analogiczne motywy. Nasze rodzime rusałki, wiły oraz greckie nimfy to odgałęzienia tego samego motywu – pięknych, ale szalenie niebezpiecznych żeńskich bożków. Wydaje się, że miały one odpowiadać wprost lękowi człowieka przed siłami natury, wyrażonymi między innymi przez wodę i właśnie – las.
Elfy leśne Śródziemia
Niewątpliwie najwięcej dla popularyzacji elfów zrobił J.R.R. Tolkien. Elfy leśne w jego prozie należały wspólnie z Elfami Wysokiego Rodu do Quendi („Mówiących”) i były tworem Illuvatara – boga stwórcy Śródziemia. Pojawiły się jeszcze przed Ludźmi i krasnoludami. Elfy mogły żyć wiecznie, chyba że zostały zabite, miały piękne, smukłe ciała i błyskotliwe, twórcze umysły. Czasem bywały wyniosłe i zaślepione wielką rolą, jaką odgrywały w świecie. Ich historia jest niezwykle skomplikowana i długa. Od głównego pnia Elfów, podczas ich migracji, odłączyły się Elfy leśne, a także pokrewne im Elfy zielone2.
Elfy leśne były stosunkowo nieliczne, dlatego od otwartych konfliktów, w które obfituje historia Śródziemia, wolały ukrycie w swoich włościach – Lothlorien i Leśnym Królestwie. Udzielali pomocy bohaterom walczącym po stronie dobra i prawości, ale starali się być bezstronną siłą, tak jak ich ukochane lasy. Potrafili budować w taki sposób, by ich miasta współistniały z drzewami i innymi mieszkańcami leśnego środowiska. Nie stronili od magii, czy kowalstwa, ale byli niezrównanymi zwiadowcami i łowcami. W odróżnieniu od Elfów Wysokiego Rodu, woleli łuk od miecza3. Nie zapominali jednak o lutni i piórze, w swojej leśnej głuszy, nie mając sobie równych w sztuce i nauce.
Elfy leśne Starego Świata
Wydaje się, że na niesamowicie złożonej wizji J.R.R. Tolkiena, wzorowali się twórcy systemu „Warhammer Battle”. Tamtejsze Elfy leśne zamieszkują las Loren, który teoretycznie znajduje się w granicach ludzkiego Imperium. Ludzie nie mają jednak nad nimi żadnej władzy. Leśne elfy są potęgą samą w sobie. Niegdyś oddzieliły się od Elfów Wysokiego Rodu z powodu pojawiającego się w nich zepsucia. Tym samym wybrały drogę natury, jej prostotę, jej czystość. Las, który w świecie „Warhammer” jest świadomym magicznym bytem, zaakceptował nowych mieszkańców i uznał za przyjaciół. Odpłacają mu równą przyjaźnią, broniąc go przed najeźdźcami4.
Elfy leśne Starego Świata mają szerokie horyzonty, utrzymują kontakty z ludźmi, nie mają w sobie poczucia wyższości od pozostałych ras. Ale dobrem najwyższym jest dla nich ukochany las. Dla niego nie wahają się zabijać. Godne uwagi jest, że Elfy leśne mają własną religię opartą na bóstwach leśnych, własny system świąt i własny rodzaj magii. Korzystają z pomocy stworzeń lasu, w tym Driad, które Loren przyjmują groteskową postać drewnianych, agresywnych demonów. W nowej edycji „Warhammer: Age of Sigmar”, Elfy i ich leśna kultura zostały zastąpione przez Sylvaneth5, które nie mają z Elfami wiele wspólnego, a reprezentują duchy lasu.
Jakie Elfy spotkał Geralt
Pomiędzy trzema powyższymi wizjami – mityczną wizją germańską, a strategiami jakie przyjęły Elfy leśne Tolkiena i te mieszkające w Loren, uplasowała się wersja Andrzeja Sapkowskiego. W świecie znanym z sagi o Wiedźminie, Elfy leśne przypominają ludzi. Są starą rasą, która w czasach opisywanych w cyklu, niewątpliwie jest w defensywie. Lata konfliktów, pogromów i przesiedleń sprawiły, ze Elf leśny z miłośnika przyrody przemienił się w zaciętego, okrutnego partyzanta. Elfy leśne stały się tym samym postaciami tragicznymi6.
Ewolucja leśnych Elfów
Przede wszystkim należy zauważyć, że Elfy leśne od swoich mitycznych źródeł przeszły daleką, tragiczną drogę. Od kochających naturę bóstw nordyckich, czy zamieszkujących lasy umagicznionych panien, przeszły do twardych, wojennych realiów. Wydaje się, że kryje się w tym tęsknota wielu ludzi, za tym, by lasy ktoś obronił przed tymi, którzy chcieliby je zajmować, zaśmiecać, wycinać, czy palić. Elfy leśne jednakże pozostają nieodłączną częścią szeroko pojętej fantastyki i współczesnej popkulturowej mitologii. Łączą intelektualny rozwój, z plemienną dzikością i przynależnością do natury.
Moimi oczami
Moja grafika przedstawia leśnego Elfa. Elfia panna odwiedza swoje ulubione miejsce, gdzie woda cichutko szumi, liście szeleszczą, a każdy krok najmniejszego nawet zwierza wtapia się w muzykę puszczy. Świat zewnętrzny z jego podbojami, z jego przemocą i lękiem jest daleko. Jeśli są jeszcze miejsca, gdzie można przez stulecia wracać, by popatrzeć na blask wody, to warto żyć życiem elfa.
Jeśli jesteś zainteresowany stworzeniem kubka, z fantastycznym stworem, specjalnie dla Ciebie, to zapraszam do kontaktu. Odwiedź też koniecznie mój fanpage na Facebooku.
Bibliografia
- https://pl.wikipedia.org/,
- J.R.R. Tolkien „Silmarillion”, Zysk i s-ka 2017,
- Chris Smith „Władca Pierścieni, Broń i Wojna”, Amber 2001,
- https://wikipedia.arkadia.rpg.pl/view/Elfy_z_Lasu_Loren,
- https://www.games-workshop.com/en-PL/Warhammer-Age-of-Sigmar,
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Saga_o_wied%C5%BAminie.
