Magiczne koty
Magiczne koty to niewątpliwie odwieczni towarzysze ludzi. Nie tylko tych, którzy parają się magią. Mogą stanowić znaki pomyślności i nieszczęścia. Niegdyś były traktowane, jako posłańcy bogów. Później – jako towarzysze czarownic i czarnoksiężników. Jedno jest pewne – koty zawsze były i pewnie zawsze będą magiczne.
Magiczne koty antyczne
Magiczne koty Egiptu z pewnością nie zwiastowały mrocznego klimatu, jaki owiał je w późniejszych wiekach. Kojarzone były bowiem z wesołą, przyjazną boginią Bastet. Jej domeną była płodność, radość i taniec1. Bastet była przeciwieństwem innego, niebezpiecznego i dzikiego bóstwa – Sachmet, które przybierało postać kobiety o głowie lwicy. Godne uwagi jest to, że w Egipcie nie wolno było kota zabić – groziła za to kara śmierci. Natomiast kult tych magicznych stworzeń przewidywał mumifikację. Wokół Bubastis – centrum kultu Bastet, znaleziono niezliczone kocie mumie2.
Przyjazne i groźne koty Wschodu
Ze względu na szalony rozrzut geograficzny, warto podziwiać niezwykłą rolę, jaką kot odgrywa w wierzeniach ludzi. Jeśli przesuniemy wzrok z Egiptu na dawny Daleki Wschód, znajdziemy nie mniej intrygujących przykładów. W przebogatym panteonie Indii odnajdziemy Szaszthi – kolejne żeńskie bóstwo opiekuńcze. Ten magiczny kot opiekuje się dziećmi. Modły do tej konkretnej bogini zanosić mogą na przykład kobiety chcące zajść w ciążę. Intrygująca jest postać Szaszthi, może być bowiem dwojaka. Albo jest przedstawiana, jako kobieta o kociej głowie, albo kobieta dosiadająca kota3.
Magicznym kotem o bezsprzecznie paskudnej reputacji jest znany na terenie Chin i Korei Tygrys Maltański4. Niektórzy uważają go za rzeczywiste zwierzę, jest w zainteresowaniu kryptozoologów. Jego nietypowa, nie kojarząca się z Azją nazwa, nie odnosi się do pięknej europejskiej wyspy, ale do umaszczenia, które ma być podobno takie, jak maltańskich kotów, czyli niebieskie. Tygrys Maltański, jest prawdopodobnie rozmiarów tygrysa znanego z obszaru Chin, jednocześnie jest o wiele niebezpieczniejszy.
Koty w świecie Islamu
Istnieje godne uwagi podanie dotyczące Mahometa, który zapoczątkował wciąż żywą w islamskiej kulturze magię otaczającą koty. Źródłem opowieści była jego kotka – Muezzi, która nie odstępowała go na krok. Podobno pewnego razu prorok trzykrotnie kładąc dłoń na jej głowę, pobłogosławił kotkę, magiczną zdolnością spadania zawsze na cztery łapy. Ta zdolność przeszła na cały koci ród. Poza tym warto też odnotować historię, zgodnie z którą Mahomet kazał obciąć fragment szaty, którą się odział, byle nie budzić śpiącej na nim Muezzi5.
Zabobony i przesądy
Magiczne koty europejskie niewątpliwie wiązane były z różnego rodzaju przesądami. Zwiastowały szczęście lub niedolę. Ale jednak zawsze musiały coś oznaczać. Prawdopodobnie za średniowiecznymi mitami o czarownicach stoją starsze, przedchrześcijańskie opowieści. W Finlandii na przykład czarny kot przenosił dusze ludzkie w zaświaty i zwiastował śmierć. We Flandrii za to, czarny kot przed domem nowożeńców, oznaczał ich nieszczęście6.
Koty czarownic
W okresie Średniowiecza i Renesansu w Europie, kot był już niewątpliwie uznawany za wcielenie Diabła, był też nieodłącznym towarzyszem czarownic i uczestnikiem mrocznych rytuałów. Symbolizował moce piekielne nie mniej niż czarny kozioł, czy czarny kogut. Niektóre podania wskazywały, że to sama czarownica potrafiła zmieniać się w magicznego kota. Podobno czarownice potrafiły dokonać tej sztuki aż dziewięć razy. Służyło to oczywiście złowrogim celom – zakradaniu się do domostw, by atakować i zabijać7. Koty uczestniczyły w życiu codziennym osób parających się czarną magią, jednakże były też uczestnikami sabatów.
Opisane podania byłyby interesujące, gdyby nie straszliwe skutki, jakie wywoływały. Z powodu legend, jakim obrosły czarownice i ich koty, tortury i śmierć z ręki inkwizytorów i w wiejskich samosądach, spotkało wiele kobiet i mężczyzn. Niestety dotyczyło to również i samych zwierząt. Ten obłęd miał jednakże swoją drugą, nie mniej mroczną stronę – uczestnicy piekielnych obrzędów również składali z kotów ofiary8. Chociaż niektóre przekazy wskazują, że jeśli ktoś inny poza samą czarownicą uśmiercił jej towarzysza, ściągał na siebie magiczną zemstę.
Koty magiczne w kulturze
W dzisiejszych czasach magiczne koty na terenie Europy niewątpliwie troszkę oswojono. Silna więź ludzi z kotami, ich stała obecność na wsiach i w miastach, pozwoliła przegnać koszmary obecne jeszcze do XVIII w. Magiczny kot jest dziś stałym elementem bajek, baśni, choć podobnie jak wcześniej, mocno wiązany jest z postaciami wszelkiej maści czarownic i czarowników.
Powszechnie znany jest Kot Chechire z „Alicji w Krainie Czarów” Lewisa Carrolla. Wypada wskazać, że jego szeroki uśmiech oraz umiejętność znikania nadal mogą się wydawać podejrzane. W całkiem udany i zarazem koszmarny sposób możemy to podziwiać w ekranizacji „Alicji w Krainie Czarów” z 2010 r.9. Popularnością Kota Chechire wydaje się dorównywać jedynie Kot w Butach ze znanej baśni ludowej, której najstarszą spisaną wersję wydał w XVI w. Giovanni Francesco Straparola10.
Kot imieniem Salem z „Sabriny – Nastoletniej czarownicy” co prawda nie jest prawdziwym kotem, a jedynie przemienionym czarownikiem. Za to, jako reprezentant pozytywnych bohaterów wśród magicznych kotowatych, sprawdził się wybornie. Wypada wspomnieć, że Sabrina znana jest już od 1962 r., z amerykańskiego komiksu. Od tego czasu kot Salem zmienił się nieco. Do niedawna mówił, nie gorzej niż przed przemianą. W ostatniej odsłonie serialu „Chilling Adventures of Sabrina”, dostępnym na Netflix, nasz czarny kocur utracił ludzką mowę11.
Z magicznego zamku i z Księżyca
Inna dziecięca, a potem również nastoletnia czarownica – Hermiona Granger ze świata powieści o Harrym Potterze J.K. Rowling miała swojego kota imieniem Krzywołap. Nie był to kot rzeczywiście magiczny, ale wart odnotowania, jako że kilkukrotnie pchał naprzód akcję utworu. Literalnie magiczne koty obserwujemy natomiast, jako ucieleśnione zaklęcia obronne – patronusy czarownic starszego pokolenia. Mowa o Dolores Umbrige i Minerwie McGonagall. Ta ostatnia praktykowała swoją drogą przemianę w kota, co ujęto w ekranizacji „Harry’ego Pottera”12.
Niewątpliwie magicznymi kotami z prawdziwego zdarzenia są Luna i Artemis z mangi i anime „Czarodziejka z Księżyca”13. Czarna kotka i biały kocur noszą na czołach emblemat księżyca, mówią po ludzku, doradzają głównym bohaterkom, a nadto posługują się prostymi czarami. Dodajmy, że są to postaci wielce sympatyczne i należące bezsprzecznie do grona najważniejszych od pierwszego do ostatniego tomu mangi (odcinka serii).
Daleka droga
Magiczne koty przeszły niezwykłą, daleka drogę. Wydaje się, że mroczne wieki w kulturze europejskiej są jednak epizodem w tej historii, choć wpływającym na obecny obraz magicznych kotów w kulturze. Zdecydowanie jednak magiczne koty towarzyszą człowiekowi odkąd w ogóle te intrygujące ssaki zamieszkały w naszych domach. Czyli naprawdę długo.
Bibliografia:
Bibliografia:
akademiaducha.pl,
G. J. Bellinger „Leksykon mitologii. Mity ludów i narodów świata„, Warszawa 2005,
wszystkookotach.pl,
bestiariusz.fandom.com,
kdziubek.strony.wi.ps.pl,
pl.wikipedia.org,
zpazurem.pl,
jak w przypisie 7,
„Alice in Wonderland„, reż. Tim Burton, Stany Zjednoczone 2010 r.,
jak w przypisie 6,
filmweb.pl,
harrypotter.fandom.com,
manga autorstwa Naoko Takeuchi, seria „Bishojo senshi Sera Moon ” – reż Junichi Sato, Kunihiko Ikuhara, Takuya Igarashi , 1992-1997, Japonia.
Jeśli chciałbyś ofiarować komuś bliskiemu wyjątkowy kubek pełen magii, chociażby z wizerunkiem magicznego kota właśnie lub po prostu sobie sprawić taką przyjemność, czym prędzej wejdź do sklepu pracowni. Zapraszam Cię także na moje konto na Facebooku oraz Instagramie, gdzie pokazuję oczywiście swoje realizacje.
Niech rozbłysną iskry!
Kliknij i zamów swój niepowtarzalny,
ręcznie malowany kubek!
ZamówNapisz do mnie
