Wróżka Zębuszka
Wróżka Zębuszka nadchodzi, a może nadlatuje? Na ścianie widać cień małej skrzydlatej kobiety, czy może szczurka? Niesie pieniądze, a może podarek? Postaramy się znaleźć odpowiedzi na niektóre z pytań, dotyczących życia i pracy Wróżki Zębuszki.
Skąd pochodzisz Zębuszko?
Wróżka Zębuszka (zwana też Zębinką, Wróżką zębową, a w oryginale Tooth Fairy), pochodzi z zachodniego kręgu kulturowego. Narodziła się niewątpliwie w Stanach Zjednoczonych Ameryki i święci triumfy również w Wielkiej Brytanii1. Stała się częścią naszego życia od czasu ilustracji z 1927 r. zawartej w książeczce dla dzieci Esther Watkins Arnold. Lee Rogov w 1949 r. poświęcił jej opowiadanie. Potem zaskarbiła sobie lojalność milionów dzieci i stała się nietykalna2.
Niektóre źródła wskazują, że wspomniano o opisywanej wróżce już w artykule z 1908 r. Wydaje się, że tradycje związane z Zębuszką pochodzą wprost od XIII-wiecznych zwyczajów Wikingów, którzy z jednej strony płacili dzieciom za utracone zęby mleczne, a z drugiej – nosili je ze sobą na wyprawach, gdyż przynosiło to szczęście3.
O Zębuszce wiemy przede wszystkim tyle, że wiemy niewiele. Wydaje się, że cała mieści się w swojej nieustającej pracy. A pracą tą jest obdarowywanie dzieci w zamian za utracone zęby mleczne. Warunkiem uzyskania przychylności Wróżki Zębuszki jest dopełnienie rytuału. Ząb, który wypadł (a może został z chęci zysku wyrwany) należy położyć pod poduszką i przespać na niej noc. Jeśli przyzwanie Zębuszki dopełniło się, w nocy zabierze ona ząb, a zostawi przyzwoite wynagrodzenie w lokalnej walucie4. Zębuszka pozwala się przyzwać przez kilka lat dla danego dziecka. Odchodzi wraz z ostatnim zębem mlecznym.
Wróżka, a może skrzat
Z pewnością Wróżka Zębuszka ma wiele wspólnego z anglosaskimi fairies (wróżkami rozumianymi jako niewielkie, skrzydlate humanoidy)5. Wskazuje na to choćby jej imię. Wiele informacji jednakże wyodrębnia ją spośród grona jakichkolwiek stworów fantastycznych. Jest jedyna w swoim rodzaju. Źródła nie są zgodne co do jej konkretnych cech. Najczęściej przyjmuje się, że potrafi latać – ma owadzie skrzydełka, a przy tym posługuje się magią i używa w tym celu różdżki. Z zachowania wydaje się być skrzatem, jako że skrzaty prawie zawsze bywają skupione na przyjętych z góry zadaniach.
W kulturze latynoskiej Zębuszka ma nawet odpowiednik w postaci Ratocinto Perez, która jest od stóp do głów myszą6. Taki sam odpowiednik mają Włosi i Francuzi. Z kolei Finowie mają swojego Hammaspeikko, czyli zębowego trolla.
Wróżka Zębuszka w kulturze
Postać Wróżki Zębuszki wydaje się być do cna opanowana przez treści wychowawczo – biznesowe, jakimi często posługują się rodzice. Kultura po części oswobodziła się z tych ram. Na postać Zębuszki zwrócił uwagę Terry Pratchett w swoim „Wiedźmikołaju”, prezentującym nieco na opak znane tradycje i święta Ankh Morpork, które podejrzanie przypominają te, którymi posługuje się zachodni krąg kulturowy7.
Interesującą, nieco wojowniczą wersję Wróżki Zębuszki znajdziemy niewątpliwie w animowanym filmie „Strażnicy Marzeń”8. Podobnie do pozostałych fantastycznych postaci zaprezentowanych w filmie, Zębuszka z wykorzystaniem czarów oraz techniki latania toczy walkę o to, by dzieci wierzyły w jej istnienie. Bez tej wiary, jej egzystencja byłaby zagrożona. Emisja filmu w kinach wskazuje, że Wróżka Zębuszka dopięła swego.
Moimi oczami
Moja grafika przedstawia Wróżkę Zębuszkę. Trzepot owadzich skrzydeł zbliża się do ucha dziewczynki. To nie komar, ani mucha, oto zbliża się stworzenie o większym ładunku magii. Wróżka Zębuszka trzyma pod pachą wielką monetę. A może zupełnie małą? Na jej twarzy nie widać wysiłku, opromienia ją błogi spokój, bo rano pewne dziecko obudzi się z radosnym wyrazem niedowierzania na buzi. A o to przecież chodzi, prawda?
Jeśli jesteś zainteresowany stworzeniem kubka, z fantastycznym stworem, specjalnie dla Ciebie, to zapraszam do kontaktu. Odwiedź też koniecznie mój fanpage na Facebooku.
Bibliografia
https://pl.wikipedia.org/,
https://dentonet.pl/prawdziwa-historia-wrozki-zebuszki/#gref,
https://en.wikipedia.org/wiki/Tooth_fairy,
https://parenting.pl/wrozka-zebuszka-kiedy-sie-pojawia-czary-wrozki-zebuszki-jak-dlugo-czaruje-zeby-stale,
„Prawdziwa historia stworów fantastycznych; fakty, relacje, dokumenty”, Warszawa 2001,
http://petslady.com/article/ratoncito-perez-tooth-mouse,
Terry Pratchett „Wiedźmikołaj”, wyd. Prószyński Media 2011 r.,
„Strażnicy Marzeń”, reż. Peter Ramsay, USA 2012 r.
